LONDEN - Zedert eenige dagen ligt drie vierde der inwoners van Londen en Westmunster te bed aan eene ziekte , die de geneeskundige den naam van influenze geven, uit welke benaming het schynt, dat men deze ziekte aan eene zekere gesteldheid in de lucht toegeschreven hebben.

Leeuwarder Courant 8-6-1782

Veel mensen in Londen en de omgeving hebben de griep. Wat is volgens de geneeskundige de oorzaak?

Dysenterie is het gevolg van slechte hygiëne. Vaak worden uitwerpselen geloosd op grachten waaruit ook drinkwater wordt geput.
Lees de tekst hieronder over dysenterie in Harlingen en kruis de 3 juiste omschrijvingen aan

Vuur in de darmen door rode loop (dysenterie)

Te Harlingen in Friesland heerscht zedert eenige tyd eene roode loop, die met vuur in de ingewanden verzeild gaat en zeer besmetlyk is; waar door veele menschen uit het leven gerukt worden. Althans daar er gewoonlijk in twee maanden tyds 50 menschen in die stad sterven , zyn er in de maanden augustus en september 453 ten grave gebragt. Ook zyn er in het dorp Arum, in drie weeken tyds, 50 dooden geweest.
Men schryft deze roode loop toe aan het laage water, het welk men in die provincie, gedurende dezen zomer gehad heeft, waar door de gragten byna droog geweest zyn, en aan het eten van de visch, welke in dat bedorven water gestorven was. Zommige lieden uit Leeuwarden en Franeker, die by hunnen nabestaanden te Harlingen ter begravenis geweest zyn, schynen die ziekte derwaarts overgebragt te hebben, dewyl er te Leeuwarden drie menschen en te Franeker één aan die ziekte gestorven zyn. Ook regeren in die laatstgemelde stad rotkoortsen, waar aan 30 personen gestorven syn.

(Leeuwarder Courant 30-10-1779)

 

Hier zie je een foto van een operatie in een ziekenhuis omstreeks 1900.
Kies het juiste antwoord.

 

De laatste eeuw neemt de gemiddelde leeftijd van vrouwen in Nederland sterk toe. Kruis 5 zinnen aan die daar mee te maken hebben.

 

Elk huis heeft tegenwoordig één of meerdere toiletten. Na WO II reed in veel plaatsen nog de poepkar maar die tijd is voorbij. Welke ingrijpende landelijk werkzaamheden waren noodzakelijk voor het kunnen gebruiken van zo'n doodgewoon toilet. Kruis de 2 juiste zinnen aan.

In scheldwoorden komen nog vaak namen van ziekten voor die de mensen vroeger gebruikten. Welke namen horen bij elkaar? Alle drie moeten juist zijn.

Stel je gaat een scriptie maken over de gezondheidszorg in Nederland omstreeks 1900. Aan welke bron heb je dan het minst?

 

Slapen in een bedstee. Deze krotwoning uit Damwoude is gesloopt in 1958. Welke verschillen had deze woning met een huidige woning?
Kruis de 4 juiste zinnen aan.

 

Welke ontwikkeling heeft de gezondheidszorg in Nederland in de
20 e eeuw doorgemaakt?
Kruis de 3 juiste zinnen aan

Lees beide stellingen: en kies het juiste antwoord

I In het begin van de 19e eeuw zijn er geen landelijke regelingen voor de volksgezondheid

II Pas in de 20e eeuw komen er landelijke regelingen (Woningwet 1901 en Warenwet 1919

Welke 3 zinnen over de pest zijn juist?

BOLSWARD

Heden is het juist eene maand geleden, dat het aanzijn der cholera morbus in deze stad, bekend werd. Sinds dien tijd, tot heden, hebben er zich alhier, naar wij uit eene goede bron vernemen, 66 gevallen opgedaan, waarvan 33 lijders overleden, 19 hersteld en de overige nog onder behandeling zijn.
Gedurende de laatste drie dagen zijn de gevallen aanmerkelijk toegenomen. Misschien heeft het zoele en warme weder, dat de dag van heden is voorafgegaan, daarop een nadeeligen invloed uitgeoefend.

(Leeuwarder Courant 17-8-1849)

Cholera is een besmettelijke ingewanden ziekte. Kruis de 2 juiste omschrijvingen aan.

 

In Amsterdam in de 19e eeuw stierven er veel mensen aan besmettelijke ziekten waar je tegenwoordig alleen nog over hoort als het om ontwikkelingslanden gaat. Kruis aan wat de oorzaken waren.

 

Door de industrialisatie groeiden de steden na 1870 enorm. Dit had gevolgen voor de woon- en werkomstandigheden van de mensen. Kruis de 2 juiste zinnen aan.

LONDEN - Het geachte geneeskundig tijdschrift Lancet behelst eenige beschouwingen over het tabakrooken: vroeg in den ochtend te roken is nadelig; voor de meeste menschen is het nadeelig
meer dan één of twee pijpen of twee sigaren dagelijks te rooken; het is nadelig voor jongelieden zich aan het tabakrooken over te geven; in sommige gestellen doen zich verschijnselen op welke het tabakrooken geheel verbieden. ,,Wij wenschen hartelijk, dus eindigt het vertoog de gewoonte van het tabakrooken te zien afnemen en wij noodigen de jeugd in ons Iand ernstig uit het geheel na te laten. Dat zij onze raadgevingen ter harte nemen, en een twijfelachtig genot aan een wezelijk voordeel opofferen; tien jaren later zullen zij er ons dankbaar voor betuigen

(Leeuwarder Courant 21-4-1857)

Dat roken slecht is weet tegenwoordig iedereen. Vroeger sprak men ook wel positief over roken. Een tevreden roker is geen onruststoker. Het is geen man die niet roken kan, enz. Hierboven zie je een stukje uit de Leeuwarder Courant van 1857. Geef aan of dit stuk representatief voor die tijd is wat betreft het beeld over roken.

Oorzaken en gevolgen. Zoek de juiste gevolgen bij de oorzaken.

Er braken vroeger vaak epidemieën uit (besmettelijke ziektes). Kruis 4 zinnen aan waar dat mee te maken had

 

Na 1880 spreekt men wel over de medische revolutie.
Lees onderstaande zinnen en kruis de 3 juiste omschrijvingen aan.

 

Deze kar werd wel de boldootkar genoemd. Kruis de 4 juiste omschrijvingen aan.

 

Aids is een besmettelijke ziekte. Het HIV-Aidsvirus tast het immuunsysteem van de mens aan.

Kruis 4 oorzaken aan waardoor Aids overgebracht kan worden.

 

De Choleracommissie waarschuwt in 1866 tegen het eten en drinken van allerlei voedsel. In die tijd hechtte men minder waarde aan groente en fruit dan tegenwoordig. Je kunt je afvragen of hun advies wel helemaal juist is. Besmetting kan namelijk alleen plaatsvinden door drinken van of reinigen met besmet water.

Kruis aan waarbij de kans op besmetting het grootst is.

 

Tegenwoordig worden levensmiddelen door de keuringsdienst van waren steekproefsgewijs gecontroleerd. Hier krijgt een boer controle om te kijken of hij hygiënisch werkt. Waarom gebeurde dit pas na 1919. Kruis 3 antwoorden aan.

 

Hierboven zie je een privaat (toilet) uit de 19e eeuw bestemd voor meerdere gezinnen.
Kruis de onjuiste omschrijving aan.

 

Dit is een reclamefolder uit 1910 voor nieuw sanitair. Kruis de 2 juiste omschrijvingen aan.

 

Hoe voorkomt men volgens dit affiche uit 1910 tuberculose. Kruis de 5 juiste antwoorden aan

 

In 1895 vindt Wilhelm Conrad Röntgen de X-stralen uit. Kruis de 4 juiste omschrijvingen aan

Welke persoon hoort bij welke ontdekking?

malariaparasiet 1880
tuberkelbacil 1882
inenting tegen hondsdolheid 1885
chromosomentheorie 1886
pestbacil 1894

Waar hebben al deze begrippen mee te maken

Waterleiding en riolering waren een enorme verbetering voor de volksgezondheid. Kruis de 3 juiste omschrijvingen aan

Het woord vaccineren komt van 'vaccinia' dat koepokziekte betekent. De Engelse huisarts Jenner ontdekte dat iemand die besmet werd met koepokken later niet de gevaarlijke pokken kreeg waar veel mensen aan overleden. Pasteur ontdekte o.a. een vaccin tegen hondsdolheid.
Kruis de 2 juiste antwoorden aan

 

In 1901 kwam de Woningwet. Kruis welke 2 zaken met de woningwet te maken hebben.

 

Hierboven zie je de zuigelingensterfte van 1940, 1965 en 1987. De aantallen zijn per 1000 levendgeboren kinderen. Aangezien vroeger een ¼ van de kinderen stierf is het aantal voor 1880 op 250 gezet. Kruis de 4 juiste antwoorden aan. De spectaculaire daling heeft te maken met.....

De overheid stelt tegenwoordig een groot aantal regels waar mensen zich aan moeten houden. Welke van de onderstaande hebben met gezondheidszorg te maken? Kruis er 4 aan.

Louis Pasteur (1822-1895) was de zoon van een eenvoudige leerlooier. Hij bewees dat feitelijk overal kiemen aanwezig zijn en dat indien men die kiemen door verhitting doodt, geen rotting en gisting optreden. Zo leerde hij de bierbrouwers het bier te pasteuriseren. Een korte verhitting tot 60° C waardoor het houdbaar werd.

Hij kwam op het idee om immuniteit te creëren door inenting met verzwakte ziekteverwekkers.
In 1881 deed hij z'n beroemde proef met 50 schapen. De helft had hij gevaccineerd tegen miltvuur. Alle schapen werden met een dodelijke dosis anthraxbacillen besmet. Alle niet ingeënte dieren stierven. Pasteur noemde deze methode ter ere van Jenner vaccinatie.

Pasteur toonde aan dat sommige infectieziekten veroorzaakt worden door bacteriën. Toen hem aldus de oorzaak van bepaalde infectieziekten bekend was, zocht hij o.a. naar middelen tot bestrijding van cholera, en (de door een virus veroorzaakte) hondsdolheid.

Vooral het vaccin tegen hondsdolheid (1881) heeft hem wereldberoemd gemaakt. (tekst D.C.)

Heel wat mensen hebben hun leven aan Louis Pasteur te danken.

Kruis de 4 juiste zinnen aan.

 

Wat bedoelen we met een medische revolutie

Vanaf welk jaar had iedereen in Nederland recht op medische verzorging via het ziekenfondsbesluit

 

De foto hierboven toont het badhuis aan de Badhuisweg in Damwoude. Waarom hadden veel plaatsen zo'n badhuis? Kruis 2 antwoorden aan.

 

Op het bordje naast de deur van deze woning uit Damwoude staat onbewoonbaar verklaarde woning. De woning is gesloopt in 1958.

Wie verklaarde de woning onbewoonbaar?

 

Dit is een foto van de gemeentereiniging aan de Broeklaan in Wouterswoude.
Met de opgestapelde tonnetjes werden de huishoudingen verlost van hun faecaliën.

Bekijk de foto en probeer te bepalen in welk jaar deze foto ongeveer genomen is.

De opvattingen over geboren worden en doodgaan zijn de laatste jaren veranderd. Kruis 2 zinnen aan waarin staat welke veranderingen plaats vonden.

 

Waar protesteren deze mensen tegen?

Via de keuringsdienst van waren inspecteert en controleert de overheid onze voedingsmiddelen. Tabak bevat allemaal schadelijke stoffen (nicotine, teer enz.) Toch verbiedt de overheid het roken niet. Waarom niet

 

De Zuid-Afrikaanse arts Christiaan Barnard werd wereldberoemd. Waarom?

 

In 1971 slagen wetenschappers erin om het DNA van verschillende organismen te combineren. Daarmee begint er een discussie op gang te komen. Kruis de 4 juiste zinnen aan waar die discussie mee te maken heeft.

 

Hierboven zie je een foto van een embryo van 6 weken. Artsen kunnen tegenwoordig al vroeg vaststellen of het een jongetje of een meisje wordt. Ook is het bijvoorbeeld mogelijk om te onderzoeken of het kind het syndroom van Down heeft. Bij moeders boven de 40 jaar is de kans daarop 1:100 en bij moeders van 20 jaar 1:2000. Dit onderzoek leidt tot discussie. Waar heeft die discussie mee te maken? Kruis 4 zinnen aan.

Lees het stukje hieronder en kruis de 3 juiste antwoorden aan.

De artsenorganisatie KNMG wil dat er voor medisch specialisten in ziekenhuizen een netwerk komt van collega's die zich meer verdiepen In de aspecten omtrent euthanasie. Specialisten kunnen deze collega's dan raadplegen als hun patiënten een verzoek doen voor levensbeëindiging.

De KNMG heeft minister Borst van Volksgezondheid gevraagd om subsidie om in drie jaar tijd 120 specialisten voor deze taak op te leiden. Volgens een woordvoerder van de KNMG is de bewindsvrouw enthousiast maar kon zij nog geen geld toezeggen.

Voor huisartsen bestaat al zo'n netwerk van SCEN-artsen, wat staat voor Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland. In de nieuwe euthanasiewet, die per 1 april in werking is getreden, is het verplicht dat artsen bij euthanasieverzoeken een tweede arts raadplegen. Die moet onder meer vaststellen of de patiënt aan de criteria voldoet waarbij artsen in Nederland euthanasie mogen plegen zonder te worden vervolgd. Het gaat onder meer om de vaststelling dat een patiënt ondraaglijk lijdt.

(..) Van de 2123 gevallen van euthanasie of hulp bij zelfdoding die in 2000 werden gemeld bij de regionale toetsingscommissies, was dat 1773 keer In huiselijke kring. In 278 gevallen gebeurde de levensbeëindiging in het ziekenhuis en 65 keer in een verpleeg- of verzorgingshuis. Ziekenhuisspecialisten hebben daardoor veel minder ervaring op dit gebied en hebben weinig tijd om deze consulten goed te verrichten.
(Leeuwarder Courant 30-4-2002)

 

In 1996 werd Dolly, het eerste gekloonde schaap geboren. Hier zie Polly, geboren in 1999. Het is 's werelds eerste genetisch gekloonde schaap met menselijke genen.

Kruis de onjuiste omschrijving aan.

De laatste jaren stoot de overheid steeds meer taken af. Elektriciteitsbedrijven en de NS zijn zelfstandig geworden. Particuliere instellingen of bedrijven nemen die taken over. Dat heet privatiseren.
Kruis de 2 juiste zinnen aan

Wat hoort bijelkaar

Hoe noemen we het wanneer artsen, na allemaal voorwaarden, het ondraaglijk lijden van iemand op zijn / haar uitdrukkelijk verzoek beëindigen?

Hoe heet het beëindigen van de zwangerschap in een vroeg stadium?

In Nederland wordt verschillend gedacht over abortus en euthanasie. De SGP heeft een duidelijk standpunt. Hoe denken zij over deze zaken?

 

Wat willen deze Dolle Mina's?