3.2 Leonardo da Vinci 1452 - 1519

De Da Vinci Vogel

Verteller: We gaan vandaag precies 500 jaar terug in de geschiedenis. Een paar  leerlingen van onze klas moeten een toneelstukje doen over Leonardo da Vinci. De titel hebben ze al. 'De Da Vinci vogel'. Vandaag in dit toneelstukje spelen ze een interview met Leonardo da Vinci. Wie het zijn en wat ze vragen dat hoor je nu. Ze stellen zich eerst even aan jullie voor:

Vragensteller 1: Ik ben vragensteller1

Vragensteller 2: Ik ben de tweede interviewer.   

Leonardo da Vinci: Ja en ik speel de rol van Leonardo da Vinci..

Verteller: Zo dan kunnen we nu beginnen. Graag jullie aandacht voor het interview met Leonardo da Vinci.

Vragensteller 1. Het is vandaag 9 juni 1506 en wij staan hier in het atelier van de grootste kunstenaar van Italië.  Je raadt natuurlijk al wie wij bedoelen.  Leonardo da Vinci. Wij hebben voor onze grote luchtvaartwedstrijd een interview met deze beroemde man en wij gaan het met hem natuurlijk hebben over vliegen.  Meneer Da Vinci. Wij kennen u natuurlijk allemaal van de Mona Lisa, dat schilderij met dat meisje dat ons zo raadselachtig aankijkt, maar wat wij willen vragen gaat over een ander raadsel. Hebt u al eens gevlogen?

Leonardo: Ik ben al vele jaren bezig met het raadsel van de vliegkunst. Kijk ik heb al achttien schetsboeken vol met tekeningetjes en aantekeningen over de vliegkunst. Wacht ik zal je even een paar laten zien. Dit schetsboek heet: Codex over de vlucht der vogels. Kijk eens even heel goed naar deze drie tekeningen. Wat zie je?

Vragensteller 2: Een stel vleermuizen misschien? 

Leonardo: Jongens, jongens, je moet veel beter kijken en je fantasie gebruiken. Wanneer je iets van vliegen wilt leren dan moet je naar de vogels kijken. Daarom heet dit tekenboek ook zo: Codex over de vlucht van vogels. Dit is de landing van een vogel.  Op een dag zal de mens als een grote vogel vliegen. Ik heb al een paar keer een grote vogel gebouwd en geprobeerd om er mee te vliegen.

Vragensteller 1. En... meneer Da Vinci.... lukte het vliegen met uw grote vogel?

Leonardo: Wacht even daar kom ik nog op terug. We moeten bij het begin beginnen. Kijk eerst even naar deze tekening en wat ik erbij geschreven heb..

'Wanneer iemand een linnen tent maakt met een doorsnee van 12 el en een diepte van 12 el, dan kan hij zich van elke grote hoogte omlaag storten zonder enig letsel op te lopen' .  Nagebouwde parachute van Leonardo die inderdaad werkt

Vragensteller2. Wat is dit voor een vreemde parasol en wat hebt u daar bij gekriebeld?

Leonardo: Hier zie je één van mijn vele grote uitvindingen. Dit is de parachute. Ik heb er het volgende bijgeschreven: 

'Wanneer iemand een linnen tent maakt met een doorsnee van 12 el en een diepte van 12 el, dan kan hij zich van elke grote hoogte omlaag storten zonder enig letsel op te lopen' .  

Vragensteller1. Meneer Da Vinci, hoe komt het dat wij dat zelf niet kunnen lezen. Dat gekriebel van u dat lijkt wel geheimschrift. 

Leonardo: Onzin. Er is niets geheimzinnig aan. Ik ben links en daarom heb ik voor mijzelf een eigen schrift ontwikkeld. Het gewone schrijven is voor rechtse mensen ontwikkeld. Kijk maar eens hoe gek linkse mensen het papier houden om iets op te schrijven. Ik vond dat vervelend en daarom schrijf ik in spiegelschrift. Dat heeft twee voordelen. Ik schrijf nu net zo gemakkelijk als iemand die rechts is en bovendien alles wat ik uitvind hoeft niet iedereen van mij te kopiëren. Zo maak ik het hen wat moeilijker. . 

Vragensteller1. Het zou mij niets verbazen dat later dat geheimschrift van u nog een keer ontcijferd wordt en dat ze daar dan een spannend en mysterieus boek overschrijven. De Da Vinci Codex of zoiets. Ja dat klinkt wel aardig...  

Leonardo: Allemaal grote onzin. Ik schrijf niets geheimzinnigs, maar probeer wel van alles uit. Ik ben altijd aan het experimenteren. Daar leer je veel van. Zeg dat ook maar tegen de leraren van jullie school. Leren is experimenteren. Ik zal je wat experimenten laten zien. 

Leonardo: Hebben jullie al enig idee wat dit is en hoe het werkt? 

Vagensteller1: Ik zie het al. Het is een draaiende luchtschroef.

Leonardo: Grandioos. Jij hebt hebt aanleg. Let op mijn woorden. Ooit op een dag zullen mensen op zo'n manier vliegen. Daar ben ik van overtuigd. We moeten alleen nog een manier bedenken om die schroef hard genoeg te laten draaien.

Vragensteller 2. U zou nog vertellen over uw grote vogel. Mogen we die  zien?

Leonardo: Jongens dan komen we nu bij Leonardo's grote vogel. Bestudeer eerst even deze twee tekeningen:

Leonardo: Herken je de vleugels van mijn grote vogel.

Vragensteller2: Ja, dat zijn die sprieten links en rechts. Maar hoe beweeg je nu die vleugels en waar zijn die beugels voor?

Leonardo: Kijk, die beugels moeten om je nek en om je middel. Vervolgens moet je met je armen die uiteinden van de vleugels bewegen.

Vragensteller1: En .... meneer Leonardo? Hebt u met uw grote vogel gevlogen en lukte het?

Leonardo: Hé, hé stukje ongeduld. Wie vliegen wil die moet geduld hebben, naar de vogels kijken en veel, heel veel experimenteren.

Vragensteller 2. Kunt u even uw grote vogel om doen en ons laten zien hoe het werkt?

Leonardo: Kijk zo ziet mijn grote vogel er uit. De afgelopen jaren heb ik hiermee in Fiesole een paar vliegpogingen gedaan. Kijk dit schreef ik op 15 april 1505 in mijn schetsboek:

'De grote vogel zal zijn vlucht vanaf de rug van de Grote Zwaan (de Zwanenheuvel bij Florence) beginnen en de hele wereld met zijn roem vervullen'.

Vragensteller 1. En meneer Da Vinci. Is het experiment geslaagd? Hebt u met uw grote vogel gevlogen en zijn er mensen die dat kunnen bewijzen? Wat kunnen wij in ons werkstuk schrijven?

Verteller. Leonardo kijkt lang het raam uit in de richting van de Zwanenheuvel. De vragenstellers willen weten of Leonardo daar in de verte de eerste vlucht van een mens gemaakt heeft. Leonardo weet het antwoord, maar hij blijft langdurig en geheimzinnig kijken. Tenslotte antwoordt hij:

Leonardo: Jongens, leren is experimenteren. Zoek het zelf maar uit en misschien komen jullie er wel achter. Tot zo lang is dat mijn geheim. En onthoud goed wat ik gezegd heb: Leren is experimenteren.

Dirk Corporaal 20-05-06