De bevrijding
6. Twee doden bij beschieting bij de Valom
Op 13 januari 1945 ontdekken de Duitsers bij een huiszoeking op de boerderij van Benedictus bij Aalsum wapens. Deze boerderij lag in de buurt van het wapendroppingsterrein bij Aalsum en de wapens waren ook van een dropping afkomstig. De arbeider, Geale Postma uit Driesum, werd gearresteerd. Daarna volgen er een aantal arrestaties. Eén van de arrestanten is dr. Gunster de apotheker in Dokkum. Deze apotheker woonde toen in het Blokhuis, dat schitterende huis met trapgevels tegenover het stadhuis in Dokkum. Deze apotheek was het hoofdkwartier van de NBS in deze streek. De apotheker speelde een belangrijke rol in het verzet en hij kende de gehele verzets-organisatie in deze buurt. Het verzet had er groot belang bij om de apotheker uit handen van de Duitsers te krijgen.
De Valom
Op 19 januari worden drie arrestanten, waaronder Gunster, van Dokkum naar Leeuwarden vervoerd. De route gaat via De Valom, waar toen nog een opklapbrug was.
Het verzet besluit om bij De Valom de arrestanten te bevrijden. Ze draaien de brug een klein stukje open waardoor de auto moet stoppen. Het was de bedoeling om bij deze actie geen schot te lossen maar het gaat mis. Van beide kanten wordt geschoten. Eén Duitser (Maus), een topman van de S.D. (Sicherheits Dienst = veiligheidsdienst) komt om en de Belgische chauffeur (De Keukelare) die voor de Duitsers werkte raakt zwaar gewond. Hij sterft later aan zijn verwondingen. De bevrijdingsactie lukt, alleen Gunster raakt gewond aan zijn knie.
Grundmann
In de auto zit ook de SD commandant Grundmann. Hij overleeft de aanslag en weet te ontkomen. Hij is woedend en wil represaille (wraak) voor wat er gebeurd is. De bevolking in De Valom houdt haar hart vast. Veel mannen duiken onder. Grundmann verzoekt de Duitse legerleiding om Dokkum te bombarderen. Dit gaat de Duitsers te ver. Ze besluiten om 20 gevangenen, afkomstig uit de gevangenis van Leeuwarden en Groningen, bij Dokkum neer te schieten.
22 januari 1945
Op 22 januari 1945 werden aan de Woudweg bij Dokkum twintig gevangenen neergeschoten. Een aantal van hen (zoals Geale Postma) kwam uit onze streek. De lijken bleven een dag liggen. Dit is de grootste massa-executie die er in Friesland heeft plaatsgevonden.
Monument aan de Woudweg
Op de plaats waar deze misdaad zich voltrok staat nu een monument. Op twee stenen staan de namen van de twintig slachtoffers.
Heinrich F.W. Krohne, Groningen Hendrik Lommert, Leeuwarden Jan.W. Bukers, Leeuwarden Harm E. Blaauw, Groningen Aris Heijdenrijk, Leeuwarden Freerk Walters, Oude-Pekela Herman I. van Gelder, Groningen Abraham E Sachs, Winschoten Hendrik Boersma, Stedum Hendrik Woldring, Groningen Jarl Ruinen, arts te Ee Jan van Dijken, Dokkum Geale Postma, Driesum Louwrens Hulshoff, Dokkum Wilhelmus Moorman, Beek David Adler, Hongarije Ernst Meinsma, Nes Hinne Krolis, Leeuwarden Arnold Frensdorf, Amsterdam en Jan Duursma, Groningen
|
.
.
.